فاطمه علیها السلام را مبارزاتی به صور متعدد بود که هر کدام در جائی به کار رفتند و ما جلوه های عالی این مبارزات را در سه ماه آخر حیات پیامبر می بینیم که به دو صورت عمده زیر قابل بررسی می باشد.

مبارزه فعّال: که این مبارزات به صورت بحث ها، احتجاجات، اعتراض ها، اعلام ناخشنودی، سرزنش و توبیخ سنّت شکنان، خطبه خوانی، افشاگری، دعوت به محاکمه و استیضاح، هشدار دادن به مردم و ترسیم عاقبت نامیمون سکوت مردم و تذکرات توأم با اخطار به مردم که غصب خلافت جنایت بزرگی است و منتظر مولود شوم آن باشید و عنقریب از این پستان خون تازه می نوشید... و یا به صورت محاجه که نمونه ای از آن را ذکر می کنیم.

روزی فاطمه علیها السلام به ابوبکر گفت:

«مَنْ یَرِثُکَ اِذا مِتَّ ؟ قالَ وَلَدیَ وَ اَهْلی»؛

اگر تو بمیری چه کسی میراث تو را خواهد برد گفت فرزندم و خانواده ام.

آنگاه فرمود پس تو را چه می شود که ارث پدر را از من سلب کردی؟ ابوبکر همان سخن خلاف قرآنش را تکرار کرد که پدرت طلا و نقره ای به ارث نگذارد جز سهمیه خیبر و فدک، و از او شنیدم که آن هم از آنِ مسلمین است (1) و برای فاطمه علیها السلام طبیعی بود که به این سخن بی سند قانع نشود.

در مبارزات فعال فاطمه علیها السلام گاهی امر به درگیری تن به تن کشیده می شد. مثلاً در حمله به خانه علی علیه السلام برای بردنش جهت بیعت، از یک سو علی علیه السلام را خصم می کشید و از سوی دیگر فاطمه علیها السلام و این کار چندان مقاومت آمیز بود که ناچار شدند با ضربه غلاف شمشیر دست او را از دامن علی علیه السلام کوتاه کنند.

مبارزه منفی: و آن هم خود صورتهای متعددی داشت. از جمله به صورت بی اعتنائی به دستگاه حکومت، عدم تأیید آنها، استفاده از حربه مظلومیت، وصیت درباره قبر و دفنش، نفرین به ابوبکر، راه ندادن ابوبکر و عمر به خانه خود، عدم سخنگویی با آنان و... و لازم نیست مبارزات همه گاه خشن باشد زمانی هم ممکن است به همین صورتها باشد که ذکر شد.

در آن هنگام که فاطمه علیها السلام در انواع گوناگون مبارزه توفیق نیافت به ابوبکر گفت: «وَاللَّه لَادُعونَّ اللَّه عَلَیکَ فی کُلِّ صَلوةِ اُصَلّیها» (2) ؛ به خدا قسم پس از هر نمازی که می خوانم تو را نفرین می کنم. و یا وصیت فاطمه علیها السلام که مرا شب غسل و کفن کن مگر کم مسأله ای بود. مخفی داشتن قبر خود نوعی مبارزه است، عدم اجازه به خلیفه مسلمین که بر او نماز بخواند خود یک مبارزه است، عدم اجازه تشییع شیخین از جنازه او مبارزه ای دیگر با وصیت هائی که از فاطمه علیها السلام در دست است چه بسیارند ابهام ها که از اذهان بیرون رفتند و با سفارش او که مرا شب غسل بده چه افشاگری عظیمی صورت گرفت و سفارش او که مگذار آنها بر جنازه ام نماز بخوانند چه نارضائی هائی را که در این قالب عرضه داشت.