راز ماندگاری و پایندگی ریحانه سرفراز پیامبر این است که سراپا شور و اخلاص و تلاش و کوشش سازنده و جهاد شایسته و هماره و همه جانبه است تا خود را به سرچشمه حیات و هستی پیوند زند.
او اگر در برابر حق ذره ای ناچیز و یا وجودی شکوهبار و گرانقدر است، اگر چشمه ای روان از ارزش ها و والایی ها و یا کوثری پربرکت و جوشان از معنویت و عظمت است، با همه وجود در برابر حق، خضوع و خشوع می کند و با همه وجود می کوشد و به جهادی سترگ دست می زند تا در پرتو عبادت و بندگی، پرستش و نیایش، دعا و راز و نیاز، ایمان و اخلاص وصف ناپذیر، حالات معنوی و روحانی، ایثار و فداکاری، انفاق و دستگیری از محرومان، زهد و پارسایی، قناعت و سرفرازی، عدالت خواهی و ستم ستیزی، جهاد و آزادگی، تربیت فرزندان تاریخ ساز، همگامی و همپروازی با علی علیه السلام، آراستگی به ارزش ها و والایی ها، انجام کارهای شایسته و بایسته، رنگ پذیری و الگوگیری از حق، و تخلق به اخلاق الهی، خود را به اقیانوس ابدیت برساند و قطره وجود را به آن یگانه بی همتا و هستی بخش و پاینده و برپادارنده پیوند زند؛ به آن ذات جاودانه اتصال یابد و رنگ و ویژگی و خاصیت مورد نظر او را بپذیرد و خود را در او محو سازد.
از همین دیدگاه است که آن حضرت لذت معنوی و روحی یاد خدا و راز و نیاز و زمزمه جانانه با او را با هیچ چیز دیگر مبادله نمی کند. (1)
شب عروسی و لحظات رسیدن به وصال بهترین یار و بهترین انسان آفرینش را شب عشق معنوی می سازد و دست در دست یار به عبادت معشوق و نماز می ایستد. "فانشدک الله ان قمت الی الصلاه فنعبد الله تعالی هذه اللیله" (2) .
در بهاران جوانی به گونه ای معبود و معشوق را می پرستد و عبادت می کند که نور معنویت آن، روشنی بخش فرشتگان می گردد و خدا آنان را به نظاره کردن بر عبادت شگفت انگیز و جاندار و خالصانه او دعوت می کند.
در این جا به یکی چند نمونه در این مورد می نگریم و می گذریم:
محدثان و مورخان و سیره نویسان، در این مورد آورده اند که روزی پیامبر گرامی رو به ریحانه سرفرازش کرد و فرمود: فاطمه جان! هم اکنون فرشته وحی از سوی پروردگارم آمده و پیام آورده است که آنچه فاطمه از بارگاه او بخواهد، پذیرفته است؛ بگو چه خواسته ای داری؟
او فرمود: "شغلنی عن مسئلته لذة خدمته، لا حاجة لی غیر النظر الی وجهه الکریم" (3) .
لذت معنوی و روحانی وصف ناپذیری که ایستادن در بارگاه او و از عبادت و بندگی اش احساس می کنم، مرا از هر خواسته دیگری باز می دارد؛ به همین جهت تقاضایی جز این ندارم که هماره ناظر جمال زیبا و والای معنوی آفریدگار خویش باشم و در خدمت و در محضر او و پیوند و ارتباط معنوی من با ذات پاک او بیشتر و دوستانه تر و خالصانه تر و عاشقانه تر باشد.
آن انسان والا در شب عروسی و در آغازین لحظات خاطره انگیز زندگی نوین اش با امیر والایی ها، در پاسخ همتا و هم پرواز زندگی اش که از حال او می پرسید، چنین پاسخ داد:
"تفکرت فی حالی و امری عند ذهاب عمری و نزولی فی قبری فشبهت دخولی فی فراشی بمنزلی کدخولی الی لحدی و قبری فانشدک الله ان قمت الی الصلاه فنعبد الله تعالی هذه اللیله"
هم اکنون در مورد حال و روز و سرنوشت و رفتار خویش می اندیشم، به یاد پایان زندگی این سرا و غروب لذت ها و خوشی های آن و فرود به فرودگاه قبر؛ بر این فکر می کنم که امروز از خانه پدر به خانه همتای زندگی مشترکم آمده ام و روزی دیگر از این خانه به سوی آرامگاهم خواهم رفت؛ از این رو تو را ای یار باوفای راه حق، به خدا سوگند می دهم که به پاخیز تا در بارگاه خدا به نماز ایستیم و این شب آغازین زندگی مشترک و این ساعت های خاطره انگیز را به پرستش و عبادت او برخیزیم.
پیامبر در وصف روح و حقیقت این پیوند و این پرستش می فرماید:
"و اما ابنتی فاطمة فانها سیدة نساء العالمین.... متی قامت فی محرابها بین یدی ربها زهر نورها لملائکة السماء کما یزهر نور الکواکب لاهل الارض و یقول الله عزوجل لملائکته: یا ملائکتی، انظروا الی امتی فاطمة سیدة امائی قائمة بین یدی ترعد فرائصها من خیفتی و قد اقبلت بقلبها علی عبادتی اشهدکم انی قد امنت شیعتها من النار...." (4) ؛ و اما دخت سرافرازم، فاطمه، سالار زنان عصرها و نسل هاست. او پاره ای از وجود من، نور چشم من، میوه دل من و روح و روان من است. فاطمه ام حوریه ای است در سیمای انسان. هنگامی که او در پرستشگاه خویش برای عبادت و راز و نیاز می ایستد و نام و یاد پرشکوه خدا را زیر لب زمزمه می کند و در پیشگاه او قرار می گیرد، نور معنویت او بر فرشتگان آسمان ها می تابد؛ درست همان گونه که نور ستارگان بر زمینیان. در آن هنگام خدا به فرشتگانش می فرماید: هان ای فرشتگان من! به فاطمه، سالار زنان بنگرید که چگونه در برابر من به عبادت ایستاده است و چه سان از احساس عظمت معنوی پروردگارش بر خود می لرزد و با چه حضور قلب و خشوع معنوی، خدایش را می پرستد!
من شما را به گواهی می گیرم که پیروان راستین او را در آتش نسوزانم و به آنان امن و امان بخشم.
(1) ریاحین الشریعة، ج 1، ص 105.
(2) ارشاد مفید، ج 1، ص 270؛ احتجاج، ص 133؛ احقاق الحق، ج 4، ص 481، ح 41.
(3) ریاحین الشریعة، ج 1، ص 105.
(4) بحارالانوار، ج 43، ص 172؛ فرائد السمطین، ج 2، ص 34.