(1) و ما ارسلنا من قبلک من رسول و لا نبی الا اذا تمنی القی الشیطان فی امنیته فینسخ الله ما یلقی الشیطان ثم یحکم الله آیاته و الله علیم حکیم، سوره حج، آیه 52.

(2) صحیح بخاری، کتاب المناقب، باب مناقب عمر بن الخطاب، ح 3413؛ تفسیر قرطبی، ج 12، ص 79؛ الدرالمنثور، ذیل آیه ی 52 از سوره حج، ج 4، 366.

(3) اصول کافی، ج 1، ص 176؛ الاختصاص، ص 328-329؛ خصال صدوق، ج 2، ص 474؛ و بسیاری از مصادر دیگر.

(4) صحیح بخاری، کتاب المناقب، باب مناقب عمر بن الخطاب، ح 3413؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابه، باب 2 من فضائل عمر، ح 23؛ الدرالمنثور، ذیل آیه 52 از سوره حج؛ و بسیاری از مصادر دیگر.

(5) الاختصاص، صفحات 275، 286، 287، 329؛ کنز الفوائد، ص 176 و 177؛ بصائر الدرجات، ص 321- 324؛ بحارالانوار، ج 26، ص 67- 70؛ و بسیاری از مصادر دیگر.

(6) صحیح بخاری، کتاب المناقب، باب مناقب عمر بن الخطاب، ح 3413.

(7) صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابه، باب 2 من فضائل عمر، ح 4411.

(8) ابوحامد غزالی و سبط بن جوزی حنفی چنین روایت می کنند:

«و لما مات رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم قال قبل وفاته بیسیر: ائتونی بدواة و بیاض لاکتب لکم لاتختلفوا فیه بعدی. فقال عمر: دعوا الرجل فانه لیهجر» (یعنی: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم کمی پیشتر از وفاتش فرمود: برای من دوات و کاغذ بیاورید تا برای شما چیزی بنویسم که بعد از من با یکدیگر اختلاف نکنید. عمر گفت: این مرد را رها کنید، او هذیان می گوید.) (سر العالمین و کشف ما فی الدارین، ص 21، تذکرة الخواص، ص 62).

جسارتی که عمر به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نموده به قدری فضاحت بار است که محدثین عامه سعی در کتمان عبارت وی نموده و می گویند: «عمر چیزی به پیامبر گفت که معنایش این بود که درد بر پیامبر غلبه نموده است». (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 6، ص 51).

ابن ابی الحدید پس از نقل این ماجرا می گوید: این حدیث را بخاری و مسلم در صحیح های خود نقل کرده اند و محدثین همگی بر صحت آن اتفاق نظر دارند. گرچه این حدیث در چاپهای امروزی این دو کتاب حذف شده است!!

مسلم در صحیح خود بدون اینکه به نام عمر اشاره کنند می گوید: در پاسخ پیامبر گفتند: «ان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم یهجر» (رسول خدا هذیان می گوید). (صحیح مسلم، حدیث 3090).

ماجرایی که به آن اشاره شد چهار روز قبل از فوت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در روز پنجشنبه اتفاق افتاده است. حفاظ عامه بطرق مختلف روایت کرده اند که ابن عباس می گریست و از این ماجرا با عبارت «رزیة یوم الخمیس» (مصیبت روز پنجشنبه) یاد می نمود.

بعضی از علمای عامه بقدری جاهلانه در توجیه این گفته های عمر برآمده اند که باید نام آن توجیهات را عذرهای بدتر از گناه گذارد. عبدالباقی در حاشیه ی صحیح مسلم می گوید: «علمایی که درباره ی این حدیث سخن گفته اند عبارت عمر را (یعنی جسارت وی به پیامبر را) نشانه ی علم و فضیلت و دقت نظر عمر می دانند، چون عمر ترسید از اینکه پیامبر مطالبی بنویسد که ای بسا آنان از انجام آن عاجز باشند و لذا مستحق عقوبت گردند، چون اگر پیامبر می نوشت، آن اوامر نص می شد و دیگر در مقابل آنها نمی شد اجتهاد کرد»!