در قرن اول هجری نامه حضرت علی علیه السلام به اشعث بن قیس فرماندار آذربایجان، دلهای مردم این دیار را تسخیر کرد.

در قرن دوم هجری ابراهیم فرزند امام محمدباقر علیه السلام به شهر گنجه از شهرهای ارمنستان رفت و با قدوم خود این سرزمین را به فدک پیوست. وی در سال 120 هجری قمری رحلت کرد و بقعه اش زیارتگاه خاص و عام است.

منطقه اصلی شیعه نشین در آسیای میانه آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، داغستان، ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان است و بیشتر آنها دوازده امامی هستند و پیروان فرقه اسماعیلیه در منطقه گورنف (بدخشان) در جمهوری تاجیکستان بسر می برند. (16)

از آثار مهم تاریخی شهر باکو مسجد و مقبره یکی از نوادگان فاطمه زهرا علیها السلام سیّد یحیی باکویی عالم و روحانی بزرگ است (17)

حدود هفتاد درصد مردم جمهوری آذربایجان شیعه و 30 درصد سنّی حنفی هستند که مانند اعضای یک خانواده در صلح و صفا بسر می برند (18)

زمینه رواج تشیّع در این سرزمین را نامه حضرت علی علیه السلام به فرماندار آذربایجان (19) و رضایت و علاقه مردم این دیار از خلافت آن حضرت فراهم ساخت.

در جمهوری چند میلیونی آذربایجان رئیس اداره دینی شیعه ملقّب به «شیخ الاسلام» است و نایب وی سنّی است و «مفتی الاسلام» خوانده می شود.

مراسم عزاداری در سوگ ائمّه اطهار علیهم السلام با عظمت فراوان برگزار می شود و مراسم عاشورا و مجالس عزاداری امام حسین علیه السلام آنقدر باشکوه و عظیم است که می گویند حماسه سرور شهیدان امام حسین علیه السلام ضامن بقای اسلام در آذربایجان- علی رغم آن همه فشار حکومت شوروی سابق- بوده است. (20)